Atrakcje Yazd

Bardzo wiele osób planując trasę podróży po Iranie, na Yazd poświęca zaledwie jeden, góra dwa dni. Jest to ogromny błąd, bo zabytkowa starówka Yazd najbardziej zachwyca wtedy, kiedy nie próbujemy jej ograniczać sztywnymi ramami czasu. Bez celu wędrując labiryntem ciasnych uliczek i przypadkowo natykając się na atrakcyjne zakątki, które będziecie mieć tylko dla siebie. To głównie te doświadczenia budują jego atmosferę i dlatego Yazd stał się ulubionym miastem Dwóch Gazel z Iranu.
Nie bójcie się więc spędzić tutaj więcej czasu niż początkowo planowaliście, Yazd wynagrodzi to Wam z nawiązką.

 

Meczet Piątkowy w Yazd

Jeśli tylko uda się Wam wydostać z labiryntu wąskich uliczek ponad dachy domów, minarety meczetu piątkowego Yazdu, zobaczycie z każdego miejsca w mieście. Są tak ogromne, że nawet ze wzniesień za miastem będziecie je w stanie wskazać. Meczet formę bliską swojej ostatecznej, przybrał już w XIV w., ale aż do XX w. był wielokrotnie modyfikowany. Ostatnia zmiana to dzieło szacha Pahlaviego, który w projekcie unowocześniania Iranu, usunął kilka zabytkowych budynków, otaczających meczet, a do ogromnego portalu wejściowego poprowadził szeroką aleję, tak że z odległej głównej ulicy nic nie przesłania jego widoku.
We wnętrzu znajdziecie kilka ciekawostek. M.in. zejście do znajdującego się na liście UNESCO, najdłuższego qanatu świata (podziemny kanał wodny), a w głównej sali modlitewnej symbole swastyki na sklepieniu kopuły.
Zabytkowy mehrab (punkt wskazujący kierunek Mekki) pochodzi z XIV w., a dwa przejścia po bokach umożliwiały duchownemu, dostanie się do niego kiedy meczet był wypełniony wiernymi.

Bazar Yazdu

Wije się pomiędzy kruszejącą tkanką zabytkowych domów, meczetów i placyków, by bez ostrzeżenia zostać odcięty ostrym nożem współczesności. Zabytkowy bazar Yazd poszarpany przecinającymi go alejami, stanowił kiedyś pulsujące tętnice miasta.
Nie przekreślajcie go jednak! To wciąż jeden z najatrakcyjniejszych bazarów Iranu.
Wystarczy, że przez przelewający się sznur pojazdów, przeskoczycie na drugą stronę ulicy, a bazar będzie kontynuował swoją opowieść.

Cysterny na wodę

Wędrując bazarem, co kilkaset metrów dostrzeżecie prowadzące w głąb ziemi, długie schody niknące w mroku. Odpalcie latarki w telefonach i nie bójcie się zejść na samo dno. Na końcu, u ziemi znajdziecie kranik, a po drugiej stronie wilgotnej ściany, zabytkową cysternę. To tutaj mieszkańcy pustynnych miast takich jak Yazd, zaopatrywali się w wodę.

Plac Amira Chakhmaq

Oryginalny plac zbudowano w XV w. kiedy Iranem rządzili potomkowie wielkiego Timura Chromego. Jednak jego dzisiejsza atrakcyjność to zdecydowanie późniejsze czasy. Z czasów Timurydów przetrwał zaledwie XV w. meczet Amira Chakhmaq, a którego zwiedzanie ze spokojnym sumieniem możecie opuścić. Ciekawszym zabytkiem jest XIX w. olbrzymie tekiyeh, przed którym stajemy vis-à-vis wejścia na plac. Tekiyeh jest miejscem obchodów święta Ashura – najważniejszego religijnego święta szyitów. Upamiętnia się wtedy śmierć Imama Hosseina w bitwie pod Karbalą, która uważana jest za decydujący ryft, bezpowrotnie dzielący islamski świat na dwa główne odłamy: sunnizm i szyizm.
Przy placu Amira Chakhmaq zachęcamy, by oddać się rozkoszom podniebienia, w ponad 100 letniej cukierni Haj Khalifeh, gdzie znajdziecie słynne słodkości Yazdu z baklavą na czele.

Muzeum wody w Yazd

To muzeum mieszczące się w zabytkowej posiadłości jest jednym z niewielu miejsc w Iranie, gdzie w szczegółach można przyjrzeć się starożytnej technice, bez której pustynne miasta nigdy by nie powstały.
Bez wody bowiem nie ma życia, nie ma więc i ludzkich siedzib.
Tutaj dowiecie się czym są qanaty, zobaczycie jakich narzędzi używano do ich wydrążenia, a na fotografiach zmierzycie z tym, co ciężko sobie wyobrazić.
Ponieważ eksponaty muzeum są praktycznie pozbawione opisów, by wykorzystać potencjał tej atrakcji, koniecznie skontaktujcie się z nami, a wskażemy przewodnika, który ciekawie opowie o technice ujarzmiania wody.

Ogród Dowlat Abad

Atrakcja, która jest absolutnym must see Yazdu!
To tutaj znajduje się najwyższa wieża wiatrowa świata, wznosząca na 33 metry ponad perskim ogrodem, wpisanym na listę UNESCO.
Panorama zabytkowej starówki Yazd usiana jest wieżami wiatrowymi, górującymi nad dachami domów zbudowanych z gliny i słomy. W gorącym i suchym klimacie pustynnym, są one prawie tak nieodłącznie potrzebne jak woda.
Zanim nastały czasy klimatyzacji, mieszkańcy starożytnej Persji w ten sposób chłodzili swoje pomieszczenia. Ale nawet dzisiaj pomimo postępu techniki, właściciele domów posiadających wieże wiatrowe, nie myślą o zastępowaniu ich współczesnymi odpowiednikami. Wolą korzystać z tego ekologicznego wynalazku, który by funkcjonować potrzebuje tylko różnicy ciśnień.

Więzienie Aleksandra & Monument ku czci 12 Imamów

Dysponując wolna chwilą, udajcie się do dzielnicy Fahadan, w przeszłości zamieszkiwanej przez hodowców gepardów. Znajdziecie tutaj prawdopodobnie najstarszy zabytek Yazd.
Pochodzący z początku XI w. monument, ufundowany ku chwale 12 szyickich imamów. Wbrew temu co popularnie można usłyszeć, nigdy nie był świątynią ognia. Wejście do środka nie jest możliwe.
Zaraz obok niego mieści się wczesna XIV-wieczna atrakcja, tzw. “Więzienie Aleksandra”.
Pochodzenie nazwy może mieć związek z poezją Hafeza, który podczas pobytu w Yazd napisał: “Zmęczyły me serce horrory Więzienia Aleksandra, spakuję się i ruszam do Królestwa Salomona”. To czy Hafez odnosi się do konkretnego budynku, który już za jego czasów nosił taką nazwę, czy też cały Yazd bez sympatii nazywa więzieniem, nigdy nie zostanie rozszyfrowane. Możemy być za to pewni, że zabytek nie ma nic wspólnego z Aleksandrem Macedońskim, który żył wiele wieków przed jego powstaniem.
Oryginalnie mieściła się tutaj medresa z okresu, w którym Yazd nazywano “miastem wiedzy.”
Ta ciekawa historia niestety nie odzwierciedla jego wątpliwej atrakcyjności. Spędźcie miło czas w okolicy, ale darujcie sobie zwiedzanie jego wnętrz.

Stare miasto – starówka Yazd

Wpisana na listę UNESCO, zabytkowa starówka Yazd, to ostatnia tak ogromna i w większości nienaruszona historyczna tkanka miejska w Iranie. Rozciąga się na powierzchni aż 4 x 2 km, tworząc rozległy labirynt uliczek, który każdemu lubiącemu spacery, zapewni godziny błądzenia i odkrywania skarbów, czających się w zaułkach.
Zróbcie sobie przysługę i zgubcie się w Yazd. 😉
Jeśli sobie na to pozwolicie, stanie się to największą atrakcją waszego pobytu w tym wyjątkowym mieście.

Zaratusztriańska Świątynia Ognia w Yazd

Yazd jest irańską stolicą zaratusztrianizmu.
Zanim islam pojawił się na tych ziemiach, starożytne irańskie imperia wyznawały tę monoteistyczną religię. Było tak chociażby z Sasanidami rządzącymi w czasie wojen rzymsko-perskich.
I mimo, że współczesne wierzenia monoteistyczne mają problem z przyznaniem temu racji, to wszystkie religie abrahamowe wyrosły i zaadaptowały ogromną ilość rytuałów, symboli i zasad z zaratusztrianizmu. Wiedzcie więc, że to co dzisiaj uważacie za charakterystycznie chrześcijańskie, w dużej mierze pochodzi z terenów Iranu.
Świątynia Ognia to oczywiście ogień, który według tradycji płonie nieprzerwanie od półtora tysiąca lat. W kręgu kulturowym obcym zaratusztrianizmowi, często uważa się że to właśnie on jest obiektem kultu. Nic bardziej mylnego.
Ogień reprezentuje czystość, światło i nasz wewnętrzny życiowy płomień, który należy podsycać tym co dobre. Te, ucieleśnienie znajdują w Ahurze Mazdzie – zaratusztriańskim bogu, ich przeciwieństwo (ciemność, zło i śmierć) w Ahrimanie – szatanie.
Świątynię Ognia najlepiej odwiedzać od razu po otwarciu, jako że w ciągu następnej pół godziny, zapełnia się grupami wycieczek zorganizowanych. Kolejna dobra pora to okolice godziny 11.00, kiedy autobusy z turystami ruszają w inne miejsca.

Wieże milczenia w Yazd

Prawdopodobnie najupiorniejsza, a tym samym najciekawsza rzecz z jaką przyjdzie się wam zetknąć w Iranie. Wieże milczenia służyły podniebnemu pochówkowi zaratusztrian. Ciała zmarłych układano na platformie w ich wnętrzach, gdzie zwłokami żywiły się sępy.
Zaratusztriańskie wieże milczenia znaleźć można w każdym mieście, gdzie w przeszłości mieszkali wyznawcy tej religii. Najsłynniejsze dwie przetrwały na przedmieściach Yazdu.
Dzisiaj podniebnego pochówku w Iranie się już nie praktykuje, ale we wnętrzach wież wciąż znajdziecie kości ludzi składanych tutaj do lat 60′ XX w.
 

“Kto nie był w Yazd, ten nie widział Iranu.”

 
Mapa zabytków i atrakcji Yazd